Jedną z czynności notarialnych dokonywanych przez notariusza jest sporządzanie aktów notarialnych. Zgodnie z art. 91 ustawy Prawo o notariacie – akt notarialny może być sporządzony gdy wymaga tego przepis prawa albo taka jest wola stron. Forma aktu notarialnego jest najsilniejszą z form czynności prawnych. Zgodnie z art. 73 § 2 kodeksu cywilnego jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej „inną formę szczególną” i jest to forma aktu notarialnego, która jest zastrzeżona pod rygorem nieważności, czynność dokonana bez zachowania tej formy jest nieważna. Tak więc obowiązek zachowania formy aktu notarialnego wynikać musi z regulacji prawnej.
Akt notarialny w Toruniu
Zachowania formy aktu notarialnego wymagają między innymi:
- umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości i umowa przenosząca własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości;
- umowa zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu;
- umowa zbycia ekspektatywy własności powstającej na podstawie umowy o budowę lokalu przez spółdzielnię mieszkaniową;
- umowa deweloperska;
- umowa o ustanowieniu odrębnej własności lokalu — do powstania tej własności niezbędny jest wpis do księgi wieczystej;
- oświadczenie właściciela, który ustanawia ograniczone prawo rzeczowe na nieruchomości;
- testament, w którym spadkodawca może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku (zapis windykacyjny);
- umowa o dział spadku, jeżeli w skład spadku wchodzi nieruchomość;
- umowa między małżonkami, w której mogą wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa), umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa;
- oświadczenie dłużnika, w którym dłużnik poddał się egzekucji na podstawie art. 777 kodeksu postępowania cywilnego;
- umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, umowa spółki komandytowej, umowa prostej spółki akcyjnej;
- statut spółki akcyjnej, statut spółki komandytowo-akcyjnej;
- oświadczenie woli o ustanowieniu fundacji, zachowania tej formy nie wymaga się, jeżeli ustanowienie fundacji następuje w testamencie.